Wąpierzy rodzina cała i ich pokrewniaki

Sprawy ogólne i galerie

Moderator: Manufaktura Dzika

Awatar użytkownika
Manufaktura Dzika
Posty: 5327
Rejestracja: 19 lip 2007, 17:27
Lokalizacja: Lidzbark Warmiński
Lokalizacja: kuźnia Heilsberg
Kontakt:

Wąpierzy rodzina cała i ich pokrewniaki

Post autor: Manufaktura Dzika »

Zainspirowany Wąpierzami Kurczaka postanowiłem zrobić mały zbiorek podręcznych stworów.
Zawsze to dodatkowy czynnik do budowy klimatu epoki.
materiały ze strony basnie.pl
Awatar użytkownika
Manufaktura Dzika
Posty: 5327
Rejestracja: 19 lip 2007, 17:27
Lokalizacja: Lidzbark Warmiński
Lokalizacja: kuźnia Heilsberg
Kontakt:

Re: Wąpierzy rodzina cała i ich pokrewniaki

Post autor: Manufaktura Dzika »

(Baba Jaga, Buba, Jędza, Czarownica, Wiedźma, Starucha Mąk) - Istota półdemoniczna żyjąca w bliskości osad ludzkich; znana ze swoich umiejętności wieszczbiarskich i magicznych; występuje jako starucha, lecz czasem wciela się w postaci zwierząt (żab, ropuch, ciem); niekiedy przedstawiana jako leśne bóstwo opiekuńcze zwierząt mieszkające głęboko w lesie w chacie na kurzej stopie; poluje na zabłąkane w lesie dzieci.
Awatar użytkownika
Manufaktura Dzika
Posty: 5327
Rejestracja: 19 lip 2007, 17:27
Lokalizacja: Lidzbark Warmiński
Lokalizacja: kuźnia Heilsberg
Kontakt:

Re: Wąpierzy rodzina cała i ich pokrewniaki

Post autor: Manufaktura Dzika »

Borowy

Słowiański opiekun lasu i zwierzyny leśnej, zwany inaczej Lasowym, Leszym albo zwyczajnie, Leśnym Dziadem.
Widuje się go pod dwoma postaciami bądź to niedźwiedzia bądź też dziadka o nienaturalnie bladej twarzy, którego wzrost zmienia się w zależności od wysokości drzew obok których przechodzi - im wyższe i potężniejsze drzewo tym wyższy i potężniejszy staje się Borowy.
Jego charakter można określić jako neutralny, zaś usposobienie wobec ludzi w dużym stopniu zależy od tego jaki jest ich stosunek do lasu.
Potrafi wciągnąć wędrowca głęboko w głąb puszczy i zgubić go w gęstwinie lub na moczarach ale zdarza się też, że wyprowadza z lasu zabłąkanych ludzi, prowadząc ich do najbliższej ludzkiej osady.
Dzieciom z kolei wysypuje z koszyków grzyby i jagody ale jednocześnie chroni przed atakami zbójów i dzikiej zwierzymy. Zdarza się też, że czasami po prostu wypędza człowieka z lasu, wygrażając swoim sękatym kijem i rzucając w niego kłodami.
srebrny_lis
Posty: 7191
Rejestracja: 19 gru 2007, 14:29
Lokalizacja: Lidzbark Warmiński

Re: Wąpierzy rodzina cała i ich pokrewniaki

Post autor: srebrny_lis »

Na Bałkanach nazywają Borowego Wilczym Pasterzem (Vuczji Pastir).
W tym temacie chyba najfajniejsza jest Pełki "Polska demonologia ludowa"; są tam posegregowane wg środowisk przyrodniczych demony i załączone opowieści o nich z różnych regionów Polski. Można stamtąd cytować garściami.
Drugim ciekawym autorem był Stanisłąw Kotula ("Przeciw urokom").
Na naszym gruncie Anna Szyfer - badaczka wierzeń i przesądów warmińsko - mazurskich.
Awatar użytkownika
Manufaktura Dzika
Posty: 5327
Rejestracja: 19 lip 2007, 17:27
Lokalizacja: Lidzbark Warmiński
Lokalizacja: kuźnia Heilsberg
Kontakt:

Re: Wąpierzy rodzina cała i ich pokrewniaki

Post autor: Manufaktura Dzika »

Boruta

złośliwy demon leśny mylący drogi podróżnym, niegdyś nazwany także błotnikiem, borowym, borowcem. Najpopularniejszy diabeł polski działający w okolicach Leczycy. Niegdyś pogański demon leśny zwany Berutem, z czasem awansował, zmieniwszy imię i obyczaje, na rezydenta Piekieł jako diabeł Boruta. Uhonorowany wpisem do rejestru w "Czarownicy Powołanej". Był to władca lasu, wysoki facet z brodą po przyrodzenie, które też często miał sporych rozmiarów. Miał na łepetynie Boruta (potem przemieniony w szlachcica z bajek) rogi jelenia, albo innego stwora, a dookoła siebie zwierzynę leśną w postaci wilków, misi i innych. To jemu właśnie myśliwi i wszyscy ludzie żyjacy z lasu składali ofiary. Za pomyślne łowy itp.
Awatar użytkownika
Manufaktura Dzika
Posty: 5327
Rejestracja: 19 lip 2007, 17:27
Lokalizacja: Lidzbark Warmiński
Lokalizacja: kuźnia Heilsberg
Kontakt:

Re: Wąpierzy rodzina cała i ich pokrewniaki

Post autor: Manufaktura Dzika »

Dodola, Dudula - bogini deszczu, prawdopodobnie żona Peruna. Jej odpowienikiem była Perperuna, która przetrwała w folklorze obrzędowym jako nazwa młodych dziewcząt przybranych zielenią, oprowadzanych nago i polewanych wodą dla sprowadzenia deszczu.
srebrny_lis
Posty: 7191
Rejestracja: 19 gru 2007, 14:29
Lokalizacja: Lidzbark Warmiński

Re: Wąpierzy rodzina cała i ich pokrewniaki

Post autor: srebrny_lis »

Mniej więcej od XVI w. istoty boskie lub demoniczne o konkretnych imionach i rewirach zaczęły być w świadomości ludowej wypierane przez różnych świętych chroniących różne środowiska (u katolików i prawosławnych) lub "uniwersalnego" diabła objawiającego się w różnych postaciach. Stare bóstwa i demony ulegały mutacjom w kierunku bezosobowych duchów, widm i lich, jak też bardziej upostaciowanych ale też bezimiennych upiorów, dziwożon, utopców, zmór, południc itp. Najżywotniejsze okazały się zmory, upiory (wampiry - nazwa zniekształcona przez folklor rumuńsko - karpacki) i płanetnicy.
Awatar użytkownika
Manufaktura Dzika
Posty: 5327
Rejestracja: 19 lip 2007, 17:27
Lokalizacja: Lidzbark Warmiński
Lokalizacja: kuźnia Heilsberg
Kontakt:

Re: Wąpierzy rodzina cała i ich pokrewniaki

Post autor: Manufaktura Dzika »

ale taka Dudola to wyglądać musiała :)
srebrny_lis
Posty: 7191
Rejestracja: 19 gru 2007, 14:29
Lokalizacja: Lidzbark Warmiński

Re: Wąpierzy rodzina cała i ich pokrewniaki

Post autor: srebrny_lis »

W XIX w. wierzono też np. w demony konkretnej zarazy. Oto wiersz F. Morawskiego "Ciche dziecię" z 1838 r.:
"Mówią, że gdzieś chodzi w świecie
jakieś dziwne ciche dziecię.
Dziewczyneczka ta jest mała,
twarz jej śniada, suknia biała,
wzrok ma zimny i uroczy [tj. rzucający uroki],
jakieś martwe, trupie oczy.
W polne maczki się przebiera,
po cmentarzach kostki zbiera,
krwawą chustą głowę słoni,
czarny pręcik nosi w dłoni.
A gdzie idzie, tam jej ramię
wszystkie kwiatki niszczy, łamie.
A gdzie przejdzie, tam i w wiośnie
trawka nawet nie porośnie.
Próżno człek ją pyta, bada,
sama tylko z sobą gada
jakieś straszne, dzikie słowa,
których ludzka nie zna mowa.
Raz ją chłopek jakiś trącił,
zaraz mu się mózg pomącił,
ręka w krótkiej uschła porze
i powiesił się gdzieś w borze.
Tak po świecie, jak po grobie
drobna mara chodzi sobie,
słucha miłych sobie dźwięków
pogrzebowych dzwonów jęków.
A po miejscach co przemija
cień jej krwawo się odbija
i nikt nie wie, skąd przybywa,
patrząc na nią dreszcz przeszywa,
zimno grobów od niej leci,
mówią, że to Mór na dzieci."
Ostatnio zmieniony 15 sie 2012, 10:43 przez srebrny_lis, łącznie zmieniany 1 raz.
srebrny_lis
Posty: 7191
Rejestracja: 19 gru 2007, 14:29
Lokalizacja: Lidzbark Warmiński

Re: Wąpierzy rodzina cała i ich pokrewniaki

Post autor: srebrny_lis »

No, różnie mogła wyglądać: np. w folklorze śląskim ze stawu wychodzi goła dziwożona, "a cycki to miała takie srogie jak zagówki" czyli "cycki miała ogromne jak poduchy" :zebek: .
Awatar użytkownika
Manufaktura Dzika
Posty: 5327
Rejestracja: 19 lip 2007, 17:27
Lokalizacja: Lidzbark Warmiński
Lokalizacja: kuźnia Heilsberg
Kontakt:

Re: Wąpierzy rodzina cała i ich pokrewniaki

Post autor: Manufaktura Dzika »

Domowiki-Słowiańskie, zwane inaczej Domowymi, Domownikami, Domowojami lub też Gospodarzami, są demonami opiekuńczymi gospodarstwa domowego. Mieszkają w izbie za piecem, pod progiem albo na strychu.
Mają postać małych, ubranych po chłopsku dziadków z siwą brodą i długimi włosami. Gdy chcą mogą się zmieniać w psy albo koty.
Dobrze traktowane, pomagają w gospodarstwie, chronią zabudowania i zwierzęta domowe, opiekują się dziećmi. Zaniedbywane na zawsze opuszczają nieprzyjaznych gospodarzy zaś dotkliwie obrażone mszczą się tłukąc naczynia, strasząc mieszkańców a nawet bijąc dzieci. W skrajnych przypadkach sprowadzają złe moce jak strzygi i zmory.
Grając na swoim grzebieniu, Domowik zwiastuje rychły ślub w rodzinie zaś jego śmiech obwieszcza nadejście dostatniego roku. Szybko zżywają się ze swoimi gospodarzami i jeśli ci przenosząc się do nowego domu poproszą o to Domowika, ten przeprowadzi się razem z nimi.
Awatar użytkownika
Adek
Posty: 507
Rejestracja: 26 sie 2007, 21:44
Lokalizacja: Heilsberg

Re: Wąpierzy rodzina cała i ich pokrewniaki

Post autor: Adek »

takie tam w sieci znalezione na temat
http://www.wykop.pl/ramka/2720311/demon ... j-kultury/" onclick="window.open(this.href);return false;
Awatar użytkownika
Adek
Posty: 507
Rejestracja: 26 sie 2007, 21:44
Lokalizacja: Heilsberg

Re: Wąpierzy rodzina cała i ich pokrewniaki

Post autor: Adek »

i jeszcze więcej :) w tym temacie
http://www.wykop.pl/ramka/2774819/bannik-pan-lazni/" onclick="window.open(this.href);return false;
Awatar użytkownika
Manufaktura Dzika
Posty: 5327
Rejestracja: 19 lip 2007, 17:27
Lokalizacja: Lidzbark Warmiński
Lokalizacja: kuźnia Heilsberg
Kontakt:

Re: Wąpierzy rodzina cała i ich pokrewniaki

Post autor: Manufaktura Dzika »

nic tylko się bać teraz
Awatar użytkownika
Tworas
Posty: 1351
Rejestracja: 06 lip 2007, 19:21
Lokalizacja: Olsztyn
Kontakt:

Re: Wąpierzy rodzina cała i ich pokrewniaki

Post autor: Tworas »

A tu zmora piszczałkowców :zebek:
https://www.slawoslaw.pl/poludnica/" onclick="window.open(this.href);return false;
ODPOWIEDZ