Atlas podziemia niepodległościowego w Polsce 1944 - 1956

Literatura poszukiwawcza, historyczna, przygodowa

Moderator: Andrew

srebrny_lis
Posty: 7191
Rejestracja: 19 gru 2007, 14:29
Lokalizacja: Lidzbark Warmiński

Atlas podziemia niepodległościowego w Polsce 1944 - 1956

Post autor: srebrny_lis »

Przed wielu miesiącami ukazało się gigantyczne opracowanie pod ww tytułem. To wielki album na dobrym papierze; systematycznie ułożone wg ówczesnych województw wiadomości o grupach podziemia antykomunistycznego: nazwy grup i ich afiliacja, nazwiska dowódców, liczebność, czas działania, struktura, kolorowe mapy zakresu działania, fotografie - właściwie wszystko to, na co pozwalają źródła. Wiele spraw nowych, ja sam np. dowiedziałem się, że w Lidzbarku i D. Mieście działała też grupa "Białe Orły". Na początku omówienie struktur na Kresach po lecie 1944, ponadto dodatek o podziemiu niemieckim, ukraińskim i litewskim (marginalnie, tylko ważne rzeczy). Warto to mieć niewątpliwie. Wydał to IPN i porozsyłał do wielu instytucji i placówek edukacyjnych. Czy ktoś to jednak widział na oczy? Parę dni temu ten monument (nie bójmy się tego słowa!) znalazła znajoma osoba w... piwnicy jednej z placówek (wraz z innymi przysyłanymi ZA DARMO publikacjami IPN), jeszcze nie rozfoliowany i chyba przeznaczony do opylenia na makulaturę. Wiele osób, nie tylko starych aparatczyków, nie lubi IPN-u, ale wyrzucanie takich publikacji lub ich niewykorzystywanie to zdecydowana przesada. Wspomniany egzemplarz jest obecnie w moich rękach.
Awatar użytkownika
B@ggy
Posty: 467
Rejestracja: 10 lip 2007, 17:07
Lokalizacja: Heilsberg

Post autor: B@ggy »

Przynajmniej teraz jest w dobrych rękach. Co do tego ugrupowania "Białe Orły" to mógłbym prosić o parę słów?
srebrny_lis
Posty: 7191
Rejestracja: 19 gru 2007, 14:29
Lokalizacja: Lidzbark Warmiński

Post autor: srebrny_lis »

CYTUJÊ: "Białe Orły II 1947 - III 1949. Twórcami i przywódcami organizacji byli Mikołaj Janson "Wicher" i Bronisław Bartoszewicz "Orzeł". Grupa działała od lutego 1947 do marca 1949 r. Liczyła ośmiu członków. Część z nich wywodziła się z VII Brygady Wileńskiej AK (zob. [rozdział o] ziemie północno - wschodnie II RP włączone do ZSRR). Organizacja dysponowała niewielką ilością broni. Jej członkowie prowadzili działalność propagandową polegającą na wydawaniu i kolportażu ulotek antykomunistycznych. Istnienie grupy zostało przerwane na skutek aresztowań." Na załączonej mapce zasięg działania "Białych Orłów" obejmuje powiat lidzbarski w dawnych granicach (z D. Miastem) i jest oznaczony jako "struktury luźne" (nic dziwnego: przy takiej liczebności trudno tworzyć hierarchię). Na tej samej mapie i stronie mamy jeszcze: Ośrodek Walki Cywilnej Wybrzeża (rejon Braniewo - Morąg - Pasłęk), Wolność i Sprawiedliwość (rejon Braniewo - Orneta), Polski Związek Powstańczy (rejon Olsztyn - Nidzica), Polska Armia Wyzwoleńcza (rejon Reszel - Kętrzyn), Zjednoczone Siły Zbrojne (rejon Biskupiec - Szczytno - Mikołajki - Mrągowo - Pisz), Organizację Narodów Chrześcijańskich (rejon Pisz - Biała Piska) i DZWoN czyli Demokratyczny Związek Walki o Niepodległość (rejon Orzysz). To wszystko (zatytułowane "lokalne organizacje niepodległościowe I 1945 - XII 1956") stanowi jedynie część tablic dotyczących naszego województwa. Są też inne struktury powiązane z byłą AK, NSZ lub inne.
Awatar użytkownika
B@ggy
Posty: 467
Rejestracja: 10 lip 2007, 17:07
Lokalizacja: Heilsberg

Post autor: B@ggy »

Dziękuję
delfin
Posty: 1
Rejestracja: 12 lip 2010, 22:47
Lokalizacja: śląsk

Re: Atlas podziemia niepodległościowego w Polsce 1944 - 1956

Post autor: delfin »

Tak się składa, że jestem potomkiem Mikołaja Jansona. Chciałbym wyjaśnić parę spraw:
- trudno jednoznacznie powiedzieć kto był twórcą organizacji,
- organizacja posiadała tylko jeden pistolet,
- Mikołaj Janson urodził się w 1902 w Baranowczach, przed wojną odbywał służbę w 35 pp. w Brześciu,
- w czasie okupacji niemieckiej wydawał na terenie Częstochowy tajne wiadomości radiowe pt. "Komunikat" w ilości 100 szt. "Komunikat dostarczał do zakładów fabrycznych oraz Urzędu Miasta, gdzie pracował w Wydziale Oświaty i Kultury. Od 1942 był członkiem AL oraz werbował członków do organizacji Brygady Świętokrzyskiej NSZ Bohuna,
- zatrzymany został 4 III 1948,
- do organizacji należała m.in. Zofia Mikulska,
- jako ciekawostkę podam informację, że po wyzwoleniu Częstochowy został TW, jednak jego współpraca okazała się dwulicowa, gdyż starał się wodzić UB "za nos",
- zmarł wg. zawiadomienia o śmierci o godz. 7.50 15 IX 1950 w więzieniu w Rawiczu jako przyczynę podano niedokrwistość, miejsce pochówku jest nieznane :sad:
srebrny_lis
Posty: 7191
Rejestracja: 19 gru 2007, 14:29
Lokalizacja: Lidzbark Warmiński

Re: Atlas podziemia niepodległościowego w Polsce 1944 - 1956

Post autor: srebrny_lis »

Takie korekty/uścislenia jak te Twoje tutaj są i będą bardzo przydatne. Albowiem album jest wydawnictwem bardzo pionierskim i niewolnym od licznych błędów i niejasności. Wiele zamieszczonego materiału musiało bazować na relacjach ustnych. Tradycja rodzinna musi być w tych sprawach maksymalnie wykorzystana, dopóki to w ogóle jeszcze możliwe.
Wnuczek Mikolaja
Posty: 1
Rejestracja: 13 lip 2010, 04:32
Lokalizacja: Perth WA

Re:

Post autor: Wnuczek Mikolaja »

B@ggy pisze:Przynajmniej teraz jest w dobrych rękach. Co do tego ugrupowania "Białe Orły" to mógłbym prosić o parę słów?
Jestem najstarszym wnuczkiem Mikolaja Jansona. Od paru lat probuje znalezc wiecej wiadomosci odnosnie dzialalnosci Biale Orly. W 2008 odwiedzilem Lidzbark Warminski (obecnie mieszkam w Perth Zachodnia Australia) i wiezienie, w ktorym byl przesluchiwany po aresztowaniu. Obecni policianci nie zbyt chetnie pozwolili mi zajrzec do cell aresztantow. Po dosc dlugim oczekiwaniu zezwolono tylko mi (bylem z australijska zona) na zobaczenie tych podziemi. Wedlug mnie to nie to samo co bylo w 1950...odnowione, odpucowane.....typowa pokazowka. Moj siostrzeniec, ktory mieszka w Polsce grzebie w archiwach. Jak do tej pory zebral wiecej informacji niz ja posiada......moje informacje to sa tylko przekazy ustne od babci i mojej mamy. Wiem tylko od mamy, ze bylem z nia na odwiedzinach dziadka w tym wlasnie miejscu w kilka miesiecy po moim urodzeniu, a przed wywiezieniem go do Rawicza. Z przekazow ustnych wiem, ze byl torturowany, mial zerwane paznokcie, odbite nerki (wieszano go za nogi do gory i okladano palkami). Powiem Ci tylko jedno....te miejsce pomimo wszystkich upiekszen zrobilo na mnie nisamowite wrazene. Plakalem po opuszczeniu tego budynku.....dlaczego ? nie wiem. Moja australijska zona juz od paru lat pisze ksiazke na temat histori mojego dziadka Mikolaja Jansona. Andrew, zkontaktuj sie z moim siostrzencem Norbertem o ile chcesz wiedziec wiecej na ten temat (on chyba ma w tej chwili wiecej konkretnej informacji niz ja). Ja przegladajac te dokumenty , ktore on mi przeslal jestem nie za bardzo pewny co jest prawda. Ty pogrzeb w nich razem z nim i daj mi znac co tym myslisz. W tym roku 1-go lipca bede w Polsce (w Gdansku). Chce koniecznie odwiedzic Lidzbark Warm. gdzie mam brata przyrodniego i wspaniala ciocie......a moze sie tam spotkamy o ile ci to pasuje? Trzymaj sie cieplo. Wladek (wnuczek Mikolaja)
srebrny_lis
Posty: 7191
Rejestracja: 19 gru 2007, 14:29
Lokalizacja: Lidzbark Warmiński

Re: Atlas podziemia niepodległościowego w Polsce 1944 - 1956

Post autor: srebrny_lis »

Dla zainteresowanych "żołnierzami wyklętymi": "Rzeczpospolita" zamieściła w sobotę dodatek na ich temat, sa też zapowiedzi, że w kolejnych 8 numerach dodatku "Żołnierze Wyklęci 1943 - 1963" będzie drukowany komiks pt. "`Żelazny` od `Łupaszki`" (autorzy: Krzysztof Wyrzykowski i Sławomir Zajączkowski).
ODPOWIEDZ